Η επίδραση του διαδικτύου και των social media στην ζωή των παιδιών και των εφήβων έχει αποτελέσει το αντικείμενο πολλών ερευνών διεθνώς και όχι άδικα αφού πλέον είναι ένα τεράστιο κομμάτι της ζωής και της καθημερινότητάς τους. 

Οι έρευνες έχουν εστιαστεί κυρίως στις αρνητικές επιδράσεις των social media στην ψυχική και σωματική υγεία των παιδιών και των νέων αφού σπαταλούν αρκετό χρόνο από την μέρα τους μέσα στο διαδίκτυο και τα social media πιο συγκεκριμένα. Υπάρχουν φυσικά και θετικά στοιχεία που δεν παραβλέπονται.

             "Τα νέα μέσα έχουν την δυνατότητα να επιδρούν στην νεολαία ως διαμορφωτές της                                                                                             προσωπικότητας τους"

Πλέον η τεχνολογική ανάπτυξη σήμερα βομβαρδίζει καθημερινώς την καθημερινή ζωή των νέων και αρκετές φορές θεωρείται ως αναγκαία.  

Στην σύγχρονη εποχή, η νεολαία της κυπριακής κοινωνίας είναι αρκετά εξοικειωμένη και αρκετές φορές προτιμά τα νέα μέσα για την ενημέρωση της στα τρέχοντα ζητήματα που την απασχολούν. Μέσα από τα social media οι νέοι έχουν την δυνατότητα ανά πάσα στιγμή να ενημερώνονται, να επικοινωνούν και να έχουν πρόσβαση και άποψη σε δημόσιες συζητήσεις. 

Ταυτόχρονα το διαδίκτυο και τα social media έχουν την δυνατότητα να επιδρούν στην νεολαία ως διαμορφωτές της προσωπικότητας τους και  να διαπαιδαγωγούν, να διαπλάθουν χαρακτήρες, να ελέγχουν, να διαμορφώνουν απόψεις, στάσεις και συμπεριφορές.  

                  "Τα social media επιδρούν τόσο θετικά, όσο και αρνητικά στην νεολαία."

Οι νέοι σήμερα πέραν του πραγματικού κόσμου, ζουν και σε ένα νέο μαζικό και πολύπλοκο εικονικό κόσμο, στον οποίο τα social media διαδραματίζουν πρωταρχικό ρόλο στην διαμόρφωση αξιών, στάσεων, προτύπων, συμπεριφορών, πεποιθήσεων και αντιλήψεων πάνω σε διάφορα σημαντικά θέματα που απασχολούν τους νέους στην Κύπρο.  

Τα θετικά

Σύμφωνα με πρόσφατη Πανεπιστημιακή έρευνα στην Κύπρο τα social media επιδρούν τόσο θετικά, όσο και αρνητικά στην νεολαία. Κάποια θετικά στοιχεία είναι το ότι πληροφορούν τους νέους για τους νόμους και τις θέσεις του κράτους, τους ενημερώνουν, ευαισθητοποιούν  και επηρεάζουν για σύγχρονα θέματα όπως το πρόβλημα της ειρήνης ή μόλυνση του περιβάλλοντος.

              "Παράγουν ψεύτικες ειδήσεις και προπαγάνδα γύρω απο σημαντικά θέματα."

Επίσης τους ψυχαγωγούν και εκπαιδεύουν μέσα από εκπομπές και επιστημονικές εκθέσεις, ενώ ταυτόχρονα μέσω των social media αποκτούν μια πολύπλευρη γνώση και αντίληψη μας για διάφορα πράγματα, όπως επίσης βοηθούν τους νέους να γίνονται αυτόπτες μάρτυρες γεγονότων που έχουν γίνει στην άλλη άκρη του κόσμου.  

Τα αρνητικά

Από την άλλη όμως κάποια αρνητικά στοιχεία των social media είναι αρχικά η παθητικοποίηση της νεολαίας η οποία οφείλεται στο ότι τα ηλεκτρονικά social media προβάλλουν μια εικονική πραγματικότητα η οποία φτιάχνει πρότυπα και επηρεάζει άμεσα την συμπεριφορά και τον τρόπο σκέψης μας. 

Επίσης πολλές φορές παράγουν ψεύτικες ειδήσεις και προπαγάνδα γύρω από σημαντικά θέματα. Ταυτόχρονα κάτι που έχει έντονα παρατηρηθεί σήμερα είναι ότι ένα μεγάλο ποσοστό εφήβων εθίζεται στα social media με αποτέλεσμα να έχουν μειωμένη επίδοση στο σχολείο, απομόνωση από άλλους, διαταραχή ύπνου και ψυχικό συναισθηματικό τραυματισμό. 

Αυτά όλα έχουν ως αποτέλεσμα την αντικατάσταση πολλών πραγμάτων που έκαναν πριν λίγα χρόνια οι νέοι σε σύγκριση με τα πράγματα που κάνουν και χρησιμοποιούν τώρα στην σύγχρονη εποχή.  

Το πριν και το σήμερα

Πιο κάτω θα δούμε κάποιες συνήθειες που έκαναν οι νέοι πριν τα νέα τεχνολογικά μέσα και τα social media σε σύγκριση με το τι κάνουν τώρα με αναφορές στο πως άλλαξε η καθημερινότητα και η ζωή των νέων μέσα σε λίγα χρόνια.  

Αρχικά παρατηρούμε ότι το ομαδικό παιχνίδι στο δημόσιο ελεύθερο χώρο (γειτονίες, πάρκα) έχει αντικατασταθεί από παιχνίδια στο κινητό ή το Tablet, έχοντας ως αποτέλεσμα οι νέοι να απομονώνονται περισσότερο σπίτι τους και να κάνουν λιγότερες κοινωνικές επαφές.  

Ταυτόχρονα η επικοινωνία των νέων μεταξύ τους παλαιότερα βασιζόταν στην φυσική επαφή σε αντίθεση με σήμερα όπου η επικοινωνία κατά κύριο λόγο πραγματοποιείται μέσω των social media ( chat rooms). 

Η επαφή πίσω από μια οθόνη μπορεί να γίνεται χωρίς χρονικούς περιορισμούς όμως στερείται της αμεσότητας και αρκετές φορές ο οποιοσδήποτε μπορεί να βρεθεί εκτεθειμένος σε οποιονδήποτε θελήσει να τον προσεγγίσει. Εκτός από αυτό πολλές φορές με την ψηφιακή επαφή χάνεται το φλερτ και η θέληση για φυσική επικοινωνία για διάφορους λόγους όπως η χαμηλή αυτοπεποίθηση, αφού πίσω από μια οθόνη μπορεί ο νέος να είναι όποιος θέλει χωρίς να τον βλέπουν. 

Επίσης παλαιότερα οι γονείς δεν είχαν την δυνατότητα επικοινωνίας και εύκολου εντοπισμού των παιδιών τους, ενώ σε αντίθεση τώρα υπάρχουν αμέτρητες ηλεκτρονικές συσκευές εντοπισμού τους ανά πάσα στιγμή της μέρας π.χ μέσω ενός τηλεφωνήματος. 

Αντίστοιχα οι νέοι παρατηρούμε ότι στην σύγχρονη επαφή χρησιμοποιούν τα tablet ή τα smartphone τους για να διαβάσουν και να ενημερωθούν για κάτι εκπαιδευτικό παρά να διαβάσουν ένα βιβλίο ή μία εγκυκλοπαίδεια. 

Επίσης σήμερα βλέπουμε ότι οι νέοι πλέον προτιμούν να δουν μία σειρά στο διαδίκτυο ή μια ταινία παρά να πάνε σε θεατρικές παραστάσεις καθώς σήμερα οι οθόνες παράγουν έντονα γραφικά και γρήγορες εναλλαγές εικόνας και ήχου, όπου φαντάζει πιο ενδιαφέρων στα μάτια των νέων. 

Αυτά ήταν μερικά παραδείγματα αντικατάστασης των παλαιών συνηθειών των νέων στην καθημερινότητας τους από τα σύγχρονα μέσα.   

Η OFFSITE επικοινώνησε με την Δρ. Στέλλα Φουντουλάκη – Ψυχολόγο & Ψυχοθεραπεύτρια για μια πιο επιστημονική άποψη για τα social media και την επίδραση στους νέους και τα παιδιά.

Η Δρ. Στέλλα Φουντουλάκη μας ανέφερε ότι «τα παιδιά με την εμφάνιση Social Media τα παιδιά άλλαξαν στο θέμα της κοινωνικότητας. Οι νέοι στην Κύπρο ξεκινούν να έχουν επαφή με αυτά από πολύ μικρή ηλικία.»

Σχετικά με το ποια είναι η καταλληλότερη ηλικία για ένα νέο να ξεκινήσει να έχει επαφή με τα social media η Δρ. Στέλλα μας απάντησε ότι «η πιο σωστή ηλικία είναι μετά τα 15 χρονών.» 

Επίσης μας ανέφερε ότι «οι γονείς στην Κύπρο πολλές φορές δεν μπορούν να καθοδηγήσουν τα παιδιά τους στο να χρησιμοποιούν σωστά τα Social Media λόγω του ότι ούτε οι ίδιοι ξέρουν να τα χρησιμοποιούν σωστά». 

Ταυτόχρονα τα social media μας ανέφερε ότι  «επηρεάζουν στην ανατροφή των νέων καθώς αρκετές φορές τους απομακρύνουν από ουσιαστικές επαφές για παράδειγμα με τους γονείς ή τους φίλους τους και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να τα επηρεάζει στην σωστή ανάπτυξη τους.»